ციროზი არის ღვიძლის შეუქცევადი ნაწიბური, რაც სიცოცხლისთვის საშიშ რისკს წარმოადგენს. ღვიძლის დაახლოებით 80% -დან 90% -მდე შეიძლება დაზიანდეს და შორსწასულ ეტაპზე შესაძლოა შეიცვალოს ნაწიბუროვანი (მკვდარი) ქსოვილით. ციროზს იწვევს ალკოჰოლი, ვირუსული ინფექცია, (ჰეპატიტი B, C), ტოქსიკური ნივთიერებები (მაგ. მედიკამენტები, ღვიძლში სპილენძის ან რკინის ჭარბი რაოდენობა), ან ნაღვლის სისტემის ბლოკირებიდან მრავალი წლის განმავლობაში ღვიძლის დაზიანება.  ნაწიბური პროგრესირებს და თანდათან ანაცვლებს ღვიძლის ყველა ნორმალურ უჯრედს.

უმეტეს შემთხვევაში, ზემოხსენებულ მიზეზებს მივყავართ განკურნებად ჰეპატიტამდე. ამასთან, თუ პრობლემური ფაქტორის აღმოფხვრა ან მკურნალობა ვერ მოხერხდა, ხდება ციროზი და, როგორც წესი, გვიან არის დაავადების მიმდინარეობის შეცვლა.

იგი თავდაპირველად გამოიხატება სიმპტომებით: დაღლილობა, ძილიანობა, თვალებისა და შარდის გაყვითლება (მსუბუქი სიყვითლე), ფეხების შეშუპება, ქავილი და ანემია (დაბალი ჰემოგლობინი). მოგვიანებით ეტაპებზე პაციენტს შეიძლება აწუხებდეს სიცოცხლისათვის საშიში მრავალი გართულება, როგორიცაა ჰემატემეზი, ასციტი, ფსიქიური აშლილობა, კომა, ძლიერი სიყვითლის და თირკმლის ფუნქციის დარღვევის გამო.

პაციენტს შეიძლება აღენიშნებოდეს სისხლნაჟღენთი პროთრომბინის დაბალი დონის, ღვიძლის ცილის და სისხლში თრომბოციტების დაბალი რაოდენობის გამო. ორივე კრიტიკულია სისხლის ნორმალური შედედებისათვის.

ციროზთან ერთად ცხოვრება

მიუხედავად იმისა, რომ ციროზი ნიშნავს ღვიძლის შეუქცევად დაზიანებას, ციროზის ადრეულ სტადიაზე მყოფ ინდივიდს (Child A ან ადრეული Child B სტადია). დაავადებულ ადამიანს აქტიური სიცოცხლე აქვს დიდი ხნის განმავლობაში, ღვიძლის სპეციალისტების მიერ დაგეგმილი შესაბამისი მკურნალობის საშუალებით. მეორეს მხრივ, განვითარებული ციროზი ან ციროზი Child B ეტაპზე მიუთითებს ღვიძლის გადანერგვაზე, რომელიც მოითხოვს ექსპერტის დასკვნას.

რა უნდა გაკეთდეს

1. საჭიროა დეტალური შეფასება ღვიძლის სპეციალისტთან და შესაბამისი მკურნალობის დასადგენად.
2. ადრეული ციროზის დროს საჭიროა 1-3 თვეში ერთხელ ღვიძლის ფუნქციური ტესტების ჩატარება, ხოლო პროგრესირებული ციროზის დროს 1-4 კვირაში ერთხელდა აუცილებელია სპეციალისტისმეთვალყურეობა. შემოწმებებს შორის პერიოდს ექიმი გადაწყვეტს, რაც დამოკიდებულია სიმპტომებზე და დაავადების სიმძიმეზე.
3. ღვიძლის ქრონიკული დაავადების შემთხვევაში, ჯანმრთელი კვება ძალზე მნიშვნელოვანია ღვიძლის ოპტიმალური ფუნქციონირებისათვის.საჭმლის მონელება ნორმალური რჩება ღვიძლის დაავადების გვიან ეტაპამდე, გარდა მძიმე სიყვითლის არსებობისა. ამრიგად, მხოლოდ მითია, რომ სრულად უნდა ვერიდოთცხიმიანი საკვები და ცილები ღვიძლის ყველა ტიპის დაავადების დროს. ეს არა მხოლოდ ზედმეტია, არამედ ძალზე საზიანოა, რადგან უმეტეს შემთხვევაში იწვევს არასრულფასოვან კვებას, წონის დაკლებას და ჯანმრთელობის სწრაფ დაქვეითებას.
4. B ჰეპატიტთან დაკავშირებული ციროზის დროს, თუ HBV დნმ ტესტი დადებითია, უნდა მიმართოს ღვიძლის სპეციალისტს, რომ განიხილოს ლამივუდინით თერაპია.
5. ადრეული ციროზის დროს, რომელიც ასოცირდება C ჰეპატიტთან, უნდა გაიაროს კონსულტაცია ღვიძლის სპეციალისტთან ალფა-ინტერფერონითადა რიბავირინითმკურნალობის თაობაზე.

რას უნდა ვერიდოთ

1. ალკოჰოლთან დაკავშირებული ციროზის დროს, ნებისმიერ ვითარებაში უნდა მოერიდოთ ალკოჰოლს და შეზღუდეთ ალკოჰოლის მიღება ყველა სხვა ტიპის ციროზის დროს, განსაკუთრებით C ჰეპატიტის დროს.
2. ზედმეტი ფიზიკური დატვირთვა თავიდან უნდა იქნას აცილებული, განსაკუთრებით ვირუსთან დაკავშირებული ციროზის დროს.
3. ასევე, თავიდან უნდა იქნას აცილებული გადაჭარბებული მოსვენებითი მდგომარეობადა შენარჩუნდეს აქტივობისა და მოძრაობის გონივრული დონე.
4. ციროზის შორსწასულეტაპებზე, კონტაქტური სპორტი თავიდან უნდა იქნას აცილებული არასაკმარისი შედედების და სისხლდენის საშიშროებისგამო.
5. თავიდან უნდა იქნას აცილებული თვითმკურნალობაღვიძლის უკმარისობისგანვითარების რისკის გამო.  მედიკამენტს შეიძლება ჰქონდეს გრძელვადიანი ეფექტი და კიდევ უფრო დააზიანოს უკვე დაზიანებული ღვიძლი.